Oczyszczanie ścieków komunalnych i socjalno-bytowych

Technologie osadu czynnego stały się podstawowym rozwiązaniem w dziedzinie oczyszczalnia ścieków socjalno-bytowych, komunalnych, wybranych grup przemysłowych i mieszanych. Pomimo znaczącej wiedzy w zakresie podstaw biochemicznych, biologicznych, fizykochemicznych i procesowych funkcjonowania osadu czynnego, dla każdego przypadku ścieków biodegradowalnych należy przeprowadzić testy technologiczne i optymalizacyjne nad doborem parametrów istotnych. Na wyposażeniu Zakładu Badań i Wdrożeń Projprzemeko sp. z o.o. znajdują się w skali ułamkowo- technicznej reaktory procesowe dla potrzeb prowadzenia badań technologiczno-optymalizacyjnych oczyszczania ścieków z zastosowaniem osadu czynnego.

Oczyszczanie ścieków socjalno-bytowych układami reaktorowo-sekwencyjnymi sprowadza się do ścisłego przestrzegania reżimu technologicznego w relacji czasu poszczególnych etapów procesowych. Metoda ta jest bardzo skuteczna, zwłaszcza w przypadku podwyższonych ilości biogenów w ściekach surowych. Obiekty o małej przepustowości w przypadku właściwego i precyzyjnego programowania procesowego są najczęściej w praktyce bezobsługowe. Przykład takiego obiektu prezentujemy poniżej w załączonej dokumentacji fotograficznej. Sekwencyjna oczyszczalnia ścieków socjalno-bytowych została wykonana systemem „pod klucz” dla Domu Pomocy Społecznej w miejscowości Goślice, Gmina Bielsk. Inwestorem tego przedsięwzięcia było Starostwo Powiatowe w Płocku.

Złoża tarczowe należą do kategorii rozwiązań konwencjonalnych w dziedzinie technologii ścieków socjalno-bytowych. Technologia ta jest szczególnie przydatna w przypadkach nisko obciążonych ścieków ładunkami ChZT, BZT5 i miogenów oraz nie wymaga szczególnych warunków podczas eksploatacji instalacji oczyszczalni. Poniższa dokumentacja fotograficzna prezentuje przykład wykonanej instalacji biologicznej oczyszczalni ścieków socjalno-bytowych typu KOS-2, wykonanej dla Reprezentacyjnego Ośrodka Wypoczynkowego MON w miejscowości Omulew na terenie gminy Jedwabno.

Ścieki socjalno-bytowe o typowym składzie ładunku zanieczyszczeń, z technologicznego i ekonomicznego punktu oceny najkorzystniej jest oczyszczać metodami osadu czynnego. Dla obiektów o małej przepustowości, np. oczyszczających ścieki z niewielkich siedlisk czy małych miejscowości, skutecznym i zarazem tanim sposobem jest wykorzystanie metod z sekwencyjnym reaktorowym sposobem oczyszczania. Przykład takiego rozwiązania prezentujemy w poniższej dokumentacji fotograficznej. Przedmiotowa inwestycja została zrealizowana na zlecenie przedsiębiorstwa P.PH.U. SOMBUD z Somonina dla miejscowości Rokitnica w gminie Pruszcz Gdański.

Ścieki socjalno-bytowe bez względu na miejsce ich powstawania charakteryzują się zdefiniowanym składem chemicznym w puli ładunku zanieczyszczeń ich obciążających. Określony zakres odczynu (pH), stężeń zawiesin i koloidów, ekstraktu eterowego, związków i form biogennych azotu oraz fosforu, a także indywidualne pule ładunków ChZT czy BZT, to parametry decydujące o właściwościach i kierunkach oczyszczania. Współczesne osiągnięcia techniki w obszarze rozwiązań technologiczno-procesowych oczyszczania takiego medium są ogromne i z każdym kolejnym rokiem przysparzające nowej wiedzy teoretycznej i nowych technologii.

Oczyszczanie ścieków socjalno-bytowych z ośrodków leczniczych, w tym szpitali zajmujących się specyficznymi dolegliwościami, należy do trudniejszych w aspekcie technologicznym procesów inwestycyjnych oraz eksploatacyjnych. Ścieki powstające, zwłaszcza na terenie obiektów szpitalnych o wyspecyfikowanym obszarze leczenia dolegliwości, wymagają indywidualnego podejścia niż w przypadku typowych strumieni socjalno-bytowych. Jest to związane ze specyficznym tłem biologicznym w puli ładunków biodegradowalnych oraz koniecznością prowadzenia dezynfekcji reagentami, i na układach dostosowanych do składu mikro, myko, wiruso i parazytologicznego.

Ścieki socjalno-bytowe są nieodłącznym atrybutem ludzkiej działalności bez względu na jej charakter. Mogą w tej klasyfikacji (tylko formalnej) dominować ścieki o charakterze socjalnym (np. zakłady produkcyjne, jednostki użyteczności publicznej itd.) lub ścieki o charakterze bytowym (np. wszystkie miejsca ich generacji związane z naszym funkcjonowaniem poza zawodowym, np. nasze mieszkania, ośrodki wypoczynkowe, szpitale itp.). Oczyszczanie ścieków socjalno-bytowych bez względu na dominację w składzie socjalnych bądź bytowych strumieni, może współcześnie prowadzić różnymi metodami.

Konwencjonalne złoża biologiczne należą z całą pewnością do bardzo skutecznych metod oczyszczania ścieków socjalno-bytowych. Mankamentem tego interesującego i zarazem nieskomplikowanego rozwiązania są ograniczenia w obszarach obciążeń hydraulicznego i powierzchniowego, co czyni te metodą przydatną dla małych zlewni ścieków. Istotnym i zarazem ekonomicznie korzystnym aspektem jest naturalne, przeciwprądowe natlenianie płynących ścieków. Poniżej w zamieszczonej dokumentacji fotograficznej przedstawiono przykład realizacji oczyszczalni atoksyczno-tlenowej o podwyższonej możliwości biogenów ze ścieków socjalno-bytowych w miejscowości Jora Wielka, gmina Mikołajki.

Oczyszczanie ścieków socjalnych w ramach autonomicznych, zakładowych oczyszczalni wiąże się z koniecznością eliminacji podwyższonych pul biogenów w relacji do ładunków węglowych zakumulowanych w pulach ChZT czy BZT. W reaktorach przepływowych, uzyskanie pożądanego efektu ekologicznego jest w takich przypadkach bardzo utrudnione. Optymalnym rozwiązaniem jest oczyszczanie porcjowo-sekwencyjne z wykorzystaniem reaktorów klasy SBR. Metoda ta pozwala na bardzo precyzyjne ustalenie parametrów istotnych oczyszczania, a zwłaszcza precyzyjne wyznaczenie poszczególnych sekwencji czasowych. W poniższej dokumentacji fotograficznej prezentujemy przykład zrealizowanej inwestycji dla potrzeb oczyszczania ścieków socjalnych powstających na terenie Zakładu Produkcyjnego należącego do przedsiębiorstwa PAROC POLSKA TRZEMESZNO sp. z.o.o. w Trzemesznie.

Jednym z ciekawszych rozwiązań technicznych oczyszczania ścieków socjalno-bytowych jest technologia złóż tarczowych. Rozwiązanie to jest szczególnie przydatne zwłaszcza w przypadku optymalnych relacji C:N:P. Dodatkowo, nie wymaga zespołu napowietrzania zewnętrznego, gdyż procesy te zachodzą w sposób ciągły i zarazem naturalny. Technologię tę można stosować zarówno do oczyszczania niskobiogennych ścieków socjalno-bytowych oraz organicznych ścieków przemysłowych. Poniżej w dokumentacji fotograficznej przedstawiono przykład takiej realizacji dla ścieków socjalno-bytowych na terenie tzw. „basenu górniczego” w Porcie Gdańskim na zlecenie Zarządu Morskiego Portu Gdańsk S.A.

Ścieki socjalno-bytowe powstające na terenach ośrodków zdrowia wymagają innego podejścia technologicznego niż typowe przypadki ścieków powstających na terenach ludzkich osiedli. Na przykład szpitale są miejscem szczególnej koncentracji osób z różnymi przypadłościami, co tym samym znajduje swoje odzwierciedlenie w składzie ścieków, zwłaszcza w aspekcie mikro, myko, parazyto i wirusologicznym. Konwencjonalne metody oczyszczania takich ścieków oparte na metodzie osadu czynnego nie prowadzą do całkowitej eliminacji patogenów.

Unieszkodliwianie nieczystości w postaci tzw. ścieków socjalno-bytowych w obecnych czasach nie stanowi problemu technologicznego, procesowego czy projektowego. Ten typ ścieków można unieszkodliwiać wieloma znanymi metodami, z zastosowaniem nowoczesnych zdobyczy w zakresie inżynieringu procesowego. Obecnie, regułą jest natomiast występowanie zjawisk specyficznych, których obecności oraz charakteru i jego rozmiaru nie można przewidzieć na etapie projektowania.

Ścieki socjalno-bytowe w mieszaninie bidegradowalnych ścieków przemysłowych mogą być w pełni mineralizowane do prostych form mineralnych (takich jak, np. CO2 czy H2O) na instalacjach zarówno przepływowych jak i porcjowych. Skład chemiczny ładunków pochodzących z produkcji estrów (metylowych lub etylowych) wyższych kwasów tłuszczowych jest predestynowany do modelowego, biochemicznego rozkładu aerobowego lub anaerobowego. Problemem jest w tym przypadku niewystarczająca podaż biogenów – związków i form fosforowych.

Ścieki przemysłowe dla wielu sektorów można oczyszczać własnymi instalacjami opartymi na wstępnym fizykochemicznym podczyszczaniu i finalnym oczyszczaniu metodami biologicznymi. Zakres stosowania różnych operacji i procesów jednostkowych na stopniu fizykochemicznym jest bardzo szeroki. Jednakże w przypadku stosowania rozwiązań sprzężonych fizykochemiczno-biologicznych dobór metod chemicznych jest determinowany uwarunkowaniami procesowymi i biocenotycznymi stopnia biologicznego. Na tym stopniu, w naszych dotychczasowych doświadczeniach sprawdziły się głównie metody oparte na osadzie czynnym oraz złoża biologiczne. Takie rozwiązania zapewniają niezależność w zakresie gospodarki ściekowej zakładu produkcyjnego. Poniżej w dokumentacji fotograficznej przedstawiono wdrożone przykłady takich instalacji dla ścieków przemysłowych.

Biologiczne osadniki gnilne należą do historycznie najstarszych rozwiązań technicznych w zakresie oczyszczania ścieków socjalno-bytowych. Można w tym miejscu przywołać pamięć historyczną i wymienić na przykład słynną rzymską konstrukcję Cloaca Maxima. Rozwiązania tej kategorii technicznej to nie tylko powszechnie znany osadnik Imhoffa ale cała gama różnorakich konstrukcji, często wielokomorowych o różnych rozwiązaniach procesowych. Należy nadmienić, że można spotkać biologiczne osadniki gnilne, które funkcjonują na zasadzie samodzielnych, autonomicznych obiektów oczyszczalni, głównie dla małych zlewni na terenach wiejskich.

Oczyszczanie ścieków socjalno-bytowych za pomocą konwencjonalnych złóż biologicznych należy do skutecznych metod eliminacji ładunków zanieczyszczeń i pozwala na prawny zrzut do odbiorników naturalnych (wód powierzchniowych rzek, jezior, strumieni, potoków itd.). Podstawowym mankamentem tej technologii jest limitowanie procesowe obciążeniem hydraulicznym, pozwalające na oczyszczanie ścieków w niewielkich ilościach z niewielkich zlewni - głównie małych osiedli. Bardzo często brak odpowiedniej wiedzy eksploatacyjnej w zakresie prawidłowej obsługi tych obiektów skutkuje ewidentnym obniżeniem sprawności, kolmatacją złóż czy w skrajnych przypadkach degradacją strukturalno-funkcjonalną błony biologicznej.

Przedstawione w poglądowej dokumentacji fotograficznej i podstawowych opisach, w powyższych podwitrynach, nasze realizacje wdrożonych w systemie „pod klucz” dla różnych rozwiązań biologicznych układów oczyszczania ścieków socjalno-bytowych, wybrano z uwagi na swoiste specyfiki technologiczno-procesowe bądź specyficzne uwarunkowania składu ładunku zanieczyszczeń. W tych rozwiązaniach jak i w rozwiązaniach przytoczonych w podanych niżej przykładach stosowano technologie: osadu czynnego, złóż biologicznych, złóż tarczowych oraz rozwiązania mieszane. W podanym poniżej zestawieniu są wybrane przykłady innych realizacji, które zaliczamy do kategorii rozwiązań konwencjonalnych. Realizacje te wykonywano w systemie „pod klucz”:

Oczyszczanie ścieków socjalno-bytowych jest końcowym etapem ich pełnego unieszkodliwiania przed zrzutem do wód cieków naturalnych lub melioracyjnych. Całokształt racjonalnej gospodarki ściekowej w obrębie zlewni stanowi kilka istotnych elementów. Obok sieci zbierającej nieczystości, innym istotnym są systemy ich tłoczenia na docelowy obiekt.
Do ważnych należą również układy pomiarowe oraz kontrolne. W ramach naszej działalności zajmujemy się projektowaniem oraz wykonawstwem różnych elementów infrastruktury pozwalającej na prowadzenie nowoczesnej gospodarki ściekowej. W grupie ponad osiemdziesięciu naszych realizacji do najważniejszych, ze względu na specyfikę konstrukcyjną bądź swoiste inne uwarunkowania zaliczamy wdrożone w pełnej skali:

W obszarze naszej działalności świadczymy również usługi wykonawcze wytwarzając dla inwestorów indywidualne urządzenia reaktorowe o każdej możliwej konfiguracji i przy zastosowaniu szerokiego spektrum materiałowego. Dysponujemy odpowiednią bazą wykonawczą, która pozwala na prefabrykację, reaktorów biologicznych, stacji przygotowania i dozowania reagentów, stacji separacyjnych oraz innych w zależności od specyficznych potrzeb naszych odbiorców. Dla wielu specyficznych przypadków jesteśmy wstanie wykonać odpowiednie badania technologiczne w naszym Zakładzie Badań i Wdrożeń Projprzemeko sp. z o.o. Wiele naszych rozwiązań, które z powodzeniem funkcjonują w praktyce jest objętych ochroną patentową np.: 349017A1, 350875A1, 352133A1, 353523A1 czy 380549A1. Poniżej w załączonej dokumentacji fotograficznej prezentujemy przykłady prefabrykowanych urządzeń na indywidualne zamówienia naszych odbiorców.

W ramach naszej działalności obejmującej głównie budowę biologicznych oczyszczalni w systemie „pod klucz”, świadczymy usługi w zakresie przygotowywania pełnej dokumentacji projektowej i wykonawczej. Dokumentacja ta często oparta jest na wytycznych technologicznych, które uzyskujemy we własnych laboratoriach Zakładu Badań i Wdrożeń Projprzemeko sp. z o.o. Mając do dyspozycji własne zaplecze badawcze w okresie przedprojektowym jesteśmy wstanie prowadzić badania procesowe i optymalizacyjne, redukując tym samym do minimum ryzyko związane z proponowaną technologią potencjalnemu Inwestorowi.